تفاوت جایگاه انتخابی و انتصابی در مقام پاسخگوئی
✍ دکتر اصغر حاتمینیا مدرس دانشگاه
نهادهای انتخابی باید پاسخگوی عملکرد به انتخاب کنندگان باشند.
در مقام پاسخگوئی به مردم، نباید جایگاههای انتخابی چون نمایندگی مجلس شورای اسلامی، شورای شهر، و دیگر نهادهای انتخابی را با جایگاه انتصابی سلسله مراتبی و دستوری در ساختار دولت اشتباه گرفت.
در جایگاه انتصابی، روش دستوری و سیستم سلسله مراتبی است. پاسخگویی به عملکردها همانند آنچه در سلسله مراتب ساختار دولتی در دو جهت دستور به پائین و گزارش عملکرد به بالا میباشد و در برخی موارد خاص، محدودیت و ممنوعیت برای پاسخگویی به افکار عمومی خارج از ساختار اداری و سازمانی وجود دارد. در نهادهای انتخابی، چون شهروندان اراده خود را به نمایندگان، تفویض میکنند بنابراین مردم مافوق منتخبین هستند.
نماینده مجلس شورای اسلامی، شورایشهر و هر نهاد انتخابی، باید در مقام پاسخگویی به مردم باشند و هرگونه امتناع از پاسخگویی خروج از اراده جمعی مردم است. گر چه ممکن است تا پایان محدودیت دوره، قانونیت وجودی پا برجا بماند اما، مشروعیت خود را نزد افکار عمومی از دست میدهند و به همین دلیل است که پروسه انتخابات بعدی انتخاب کنندگان در نگرش انتخاب خود تجدید نظر میکنند.
از آنجایی که ممکن است دسترسی و شرایط مطالبهگری شهروندان از نمایندگان منتخب برای همه فراهم نباشد وظیفه رسانههاست که بعنوان زبان گویای جامعه، مطالبات عمومی را به مسئولین برسانند و آنها پاسخگو باشند. نهادهای انتخابی نباید رسانه ها را چالش بدانند بلکه به عنوان فرصت، پاسخگوی مطالبات مردم باشند.
در حکمرانی خوب، پاسخگویی مسئولین ضامن مقبولیت و مشروعیت و تداوم است.